SAMENVATTING THOMASKLANKEN – 2002

januari:
Gerard Zuidberg heeft afscheid genomen van zijn parochie in Utrecht. In een interview in De Bazuin vertelt hij zijn – ook voor onze Thomasparochie herkenbare – ervaringen en opvattingen over de betekenis van de parochie in de wijk: ‘Er is in de kerk sprake van een ontzettende vergrijzing. En de kinderen in de wijk zijn grotendeels moslim. Maar ik zie dat onze parochie toch steeds weer wordt aangevuld. Je moet geloven in het kleine. Je moet niet tellen hoeveel mensen naar een viering komen, je moet tellen hoeveel uren die mensen aan wijkwerk besteden. Wil de kerk overleven, dan zal ze dicht bij de mensen moeten staan. De parochie is daar heel geschikt voor……… Het beleid in de bisdommen stoelt op het principe dat in een parochie een gewijde priester moet zijn. De priester is voor de bisschoppen het centrale uitgangspunt, omdat ze een sacramentenkerk voor ogen hebben. Maar dat is zo betrekkelijk. Tachtig procent van de mensen heeft geen binding met die sacramenten. Ze vragen om hun verhaal te delen. Onder hen aanwezig zijn, is het belangrijkste. Nog steeds hebben de bisschoppen het idee dat de staf van het bisdom de kerkvernieuwing moet bedenken.’
De opbrengst van diverse collectes. De Vastenactie heeft uiteindelijk ƒ 8.877,63 (€ 4028,49) opgebracht. De Solidaridad-collecte bedroeg ƒ1.151,40 (€ 522,48) en de P.C.I.-collecte bracht ƒ1225,- (€ 555,88)op.
Het Trefplek onderwerp van februari over wat een buurtkerk zou moeten zijn.
Een gedachte van Thomas Merton over de angst als de wortel van alle oorlogen: ‘Het gevaarlijkst is de angst die aan de ander de schuld geeft voor het verkeerde in onszelf….. De basis voor echt politiek handelen bestaat uit het inzicht dat de oplossing niet moet komen vanuit één natie of van één kant, maar tot stand moet komen door onderlinge samenwerking. Bidden voor vrede betekent God vragen dat niet alleen onze vijanden de wapens zouden neerleggen, maar ook wijzelf.’

februari:
Een prikkelende stelling over Dominicaanse Spiritualiteit: wat in gelovig opzicht weldadig is voor de mensen en dus ook voldoet aan zorgvuldige ambachtelijkheid, is legitiem en verantwoord. Een prikkelende en uitdagende stelling. Maar zo kan dominicaanse spiritualiteit zijn.
Brief van deken J. Stam over de voortgang van het gesprek rond de brief ‘Aan allen die betrokken zijn bij kerk en pastoraat’ van mgr. J. Punt: ‘Het dekenaat stelt vast dat in de parochies in het algemeen grotezorg wordt besteed aan de inhoud en de vormgeving van zowel de eucharistieviering als van woord- en communieviering. De inhoudelijke band tussen beide vieringen kan in de vormgeving beter tot uiting komen.’
De Vastenactie voor dit jaar is gelokaliseerd in Ethiopië, in de krottenwijk Kebele 12 in de stad Bahir Dar: vergroting van de leefbaarheid door vrouwen te steunen die een eigen bedrijfje willen beginnen, door ondersteuning van het onderwijs, door de bouw van waterputten en gemeenschappelijke keukens: ‘Het streefbedrag van de parochies in Zuid is 25.000,-. Ja, maar dan wel in euro’s: € 25.000,-. Toch is er reden tot optimisme. Parochianen hebben het wat betreft de Vastenactie nog nooit laten afweten.’
De verhouding burger – overheid staat centraal op de Trefplek-avond in maart.

maart:
Pater Niesen preekte over ‘leerling zijn’: ‘In de evangelies vind je herhaaldelijk de uitdrukking: Jezus sprak tot zijn leerlingen… Hij spreekt ook tot ons…… De sleutel tot leerling-zijn is dat je altijd bereid bent tot bijleren of afleren.’
Uit het boek Het wonder van Maartensdijk: ‘Kleine geloofsgemeenschappen hebben de toekomst. In een samenleving die steeds meer uit elkaar valt, groeit de behoefte aan geborgenheid; een plek waar mensen zich veilig kunnen voelen en waar zij een gezicht krijgen. Dat kan alleen in kleine kring.’
Wandelingen op Zorgvlied: ‘Ik zal u deze keer een gedicht geven. Over de liefde. De liefde die de kern is van ons bestaan. De liefde die alles kan zeggen, als wij bereid zijn haar in onszelf te lezen. De liefde die cynisme kan doden.’ Het gedicht is van Judith Herzberg en eindigt aldus: Houd me dicht tegen je aan als een band om je arm, als een hanger op je hart, want sterk als de dood is de liefde en afgunst zo diep als het graf.
Aankondiging 16e Acht Mei Manifestatie in Utrecht. Motto is “Kleuren van het nieuwe land’: ‘Het gaat om het beloofde land waarnaar we uitzien. We tasten met elkaar de contouren af van dat nieuwe land, met alle veelvormigheid, warmte en veelkleurigheid.’

april:
Kritische vraag van de redactie Thomasklanken om meer openheid over de zaken waarmee de bestuurders bezig zijn om inspraak dichterbij te brengen.
In het kader van de herdenkingen van 4 en 5 mei is er 28 april een oecumenische gedenkdienst in de Oude Kerk. De heer Dick de Zeeuw spreekt er over het thema ‘Vrijheid luistert nauw’. De Raad van Kerken organiseert op 4 mei een herdenkingsrondvaart voor senioren langs een aantal plekken van onderdrukking en bevrijding. En in de Dominicuskerk is er die avond een herdenkingsconcert door het Crea Oratoriumkoor (UvA). Op 5 mei is er onder de auspiciën van de RvK een feest in de Westerkerk met zang en dans.
Pater Koos Visker is op 89 jarige leeftijd overleden. Hij maakte enige jaren deel uit van de communiteit in de pastorie Vechtstraat.
Opbrengst Vastenactie: € 2802,79 (ƒ 6176,54)

mei:
Pater Niesen bericht over een groot evenement: ‘Op 25 en 26 mei vindt in Amsterdam een groot levensbeschouwelijk evenement plaats. Tijdens “Amsterdam met hart en ziel: twee dagen van inspiratie” zetten locaties van vele levensbeschouwelijke stromingen hun deuren open. Het evenement biedt Amsterdammers en andere belangstellenden de gelegenheid kennis te maken met de vele godsdiensten en levensbeschouwingen in onze multiculturele stad. Ook onze parochie doet op eigen wijze mee in onze Maranathakerk. Die zal het hele weekend gastvrij open zijn. In het programma op die dagen zit samenzang, rondleiding, orgelconcerten en een afsluitende gebedsdienst.’
In de tijdelijke rubriek Religieuze feesten deze keer aandacht voor het geboortefeest van Mohammed, dat overigens pas twee eeuwen na zijn dood is ontstaan. In de meeste landen wordt het feest vooral gekenmerkt door bijeenkomsten, waarin lange lofdichten op de Profeet worden voorgedragen.
In de rubriek Onder Woorden aandacht voor het boek Werken aan je buurt; 35 jaar wijkopbouworgaan Rivierenbuurt, van Wil Swart. Medeoprichter was pater Jan van Eupen o.p.

juni:
Anneke Grunder licht de betekenis van de Trekgroep Spiritualiteit toe in verband met onze toekomst als parochiegemeenschap: ‘Het is een werkgroep die een proces op gang wil brengen om samen met u na te denken over de vraag welke de eigen spiritualiteit van de parochie is, wen hoe wij in de toekomst vorm kunnen blijven geven…. Met het nadenken daarover is al een begin gemaakt op een parochieavond op 21 september 2000. Omdat velen dit geloofsgesprek als heel inspirerend hebben ervaren, heeft de trekgroep voorgesteld om daarover met elkaar verder te praten. Het komend seizoen willen wij dat doen door liturgie en liturgisch leiderschap centraal te stellen. Vanaf september zal maandelijks op een zondag een speciale vorm van vieren centraal staan, achtereenvolgens de eucharistie, de woord-gebedsdienst, de woord-communiedienst en de oecumenische viering.’
Wandelingen op Zorgvlied refereert aan de herbegrafenis van de duizenden vermoorde Maya’s in Guatemala. Voor de Maya’s zijn de doden zeer belangrijk: ‘Met de doden worden de problemen en zorgen van de familie besproken De doden zijn getuigen van alles wat de gemeenschap overkomt…. Je zou kunnen zeggen dat het hier gaat om een primitieve cultuur: praten met de doden, advies van ze krijgen. Ik zou zeggen: integendeel…… Ook in onze christelijke cultuur is dat het geval. Daar hebben we het zelfs over mensen die duizenden jaren geleden hebben geleefd en die we van tijd tot tijd om raad en uitkomst vragen. En wier leven ons soms tot voorbeeld strekt.’
Verslag van de inspirerende Dominifestatie in Zwolle. Een verslag van Henk Haverkort: ‘Enkele honderden dominicaanse mensen, zuster, broeder en parochianen uit het hele land troffen elkaar in en rond de mooie kloosterkerk aan de Assendorperstraat. Er was die zaterdag veel te zien, te luisteren en te beleven. En er werd natuurlijk ook enthousiast gezongen. Op pad dus met reisgenoten in wie wij ons konden herkennen en die zoekend met hun geloof onderweg waren. Oude vriendschappen herleefden, herinneringen werd opgehaald en initiatieven werden uit gewisseld. Met tientallen marktkramen toonden groeperingen, ordes, congregaties en parochies waar men thuis mee bezig is. Met een twintigtal parochianen waren we op deze zinvolle dag aanwezig. “We moesten dit soort ontmoetingen vaker doen”, hoorde ik verschillende deelnemers opmerken. Het is dus voor herhaling vatbaar.’

juli/augustus:
Onze grootste twee kerkklokken ( genaamd Thomas en Dominicus) zijn terechtgekomen in de toren van de Gereformeerde Gemeente Geldermalsen. Er is voor die gemeente een nieuwe kerk gebouwd die plats biedt aan 1200 bezoekers. Voor de toren van die kerk werden twee klokken gezocht. Die zijn nu gevonden. In ieder geval zullen onze oude klokken regelmatig over de Betuwe gaan luiden. Thomas en Dominicus zullen opnieuw van zich laten horen in dienst van de Heer. Aldus pater Niesen.
Kinderen van de basisschool De Rivieren brachten begin maart een bezoek aan onze kerk in het kader van het project kennismaking met moskee, synagoge en kerk. Daarvan hebben zij op school verslagen gemaakt. Bobby, 12 jaar, schrijft: ‘Dopen is als iemand nog niet bij het christendom hoort en erbij wil komen. Het doopvont is een soort fontein en degene die gedoopt wordt, moet een paar vragen beantwoorden zoals: Geloof jij in God en Jezus?’ En Ayse, 13 jaar: ‘Met een geloof leer je respect te hebben voor elkaar. Je moet elkaar als broertjes en zusjes beschouwen.’ En Thomas, 12 jaar: ‘Ik heb eigenlijk gewoon geen idee wat het allemaal is. Stel dat je alle regels doet en bidt en er is helemaal geen God, dan heb je alles voor niks gedaan.’
In de rubriek Onder Woorden aandacht voor het boek Religie in Amsterdam; een beschrijving (met foto’s) van de belangrijkste religieuze groeperingen in de hoofdstad.

september:
Overweging van pater Niesen over Mattheus 18, 12 -20 over normen en waarden: Twee woorden die het al enige tijd erg goed doen. Ze doen het zo goed, omdat het niet best gaat in onze samenleving. Normen en waarden moeten weer een plek krijgen in onze egoïstische en narcistische wereld. Normen en waarden op straat, in de buurt, op school, in het verkeer, op het werk, in de trein, overal.’
Religie en geweld, ontmoeting van culturen is het thema van de Vredesweek. Dit naar aanleiding van de grote ramp in New York op 11 september 2001.
De nieuwe Algemeen Overste van de dominicanen, pater Azpiroz Costa, moedigt zijn broeders en zusters aan ‘om te prediken en te mediteren en niet stil te staan bij wie wij zijn, maar te getuigen wat wij de wereld te bieden hebben’.
Uitnodiging om aanwezig te zijn bij het professiefeest van dominicaanse leken in Het Steiger te Rotterdam op 22 oktober. De Dominicaanse Lekengemeenschap Nederland (DLN) telt nu 34 leden.
In de rubriek Religieuze feesten aandacht voor het Loofhuttenfeest (Soekkoth): De loofhut is een plek van gastvrijheid en openheid. Het is een traditie om elke avond een voorvader uit te nodigen als symbolische gast. Door echte gasten uit te nodigen, speciaal hulpbehoevenden en degenen die zelf geen soekkàh hebben, geeft men uitdrukking aan de geest van het feest,‘ (Uit: Volgens de joodse traditie, Judith B. Fellner)

oktober:
Vastenactie voor vrede: ‘Een aantal dominicanessen en dominicanen in de Verenigde Staten en wel in New York vanaf 1 september het initiatief genomen tot een vastenactie vanwege het geweld, waarmee gedreigd wordt tegen Irak onder de titel: ‘Er moet een andere weg zijn.’ Zij nodigen iedereen uit daaraan mee te doen: “Sinds 11 september 2001 schrikken velen van ons in de V.S. wakker met nachtmerries voor rook, brandende gebouwen en het gegil van onschuldige kinderen. Maar die nachtmerries delen wij met de verdreven families in Afghanistan, de zieke en hongerende kinderen in Irak, de verminkten van Ruanda, Burundi en Cambodja, de schoolgaande jeugd in Noord-Ierland…… Er is een andere weg: de weg van het wederzijds respect, van de liefde, de vergeving en de compassie. Deze laatsten voeren ons naar een rechtvaardige en duurzame vrede. Ja, er is een andere weg.’
Enkele woorden uit de overweging van de onlangs overleden pater Karl Derksen o.p. tijdens de viering van ons 60-jarig bestaan als parochie: ‘Missionaire kerk betekent een plek, waar anders wordt omgegaan met bijvoorbeeld mensen aan de rand, vluchtelingen, buitenlanders – anders dan elders, misschien bevrijdender. Een missionaire parochie kan een plek zijn, waar grote maatschappelijke en politieke problemen, zoals honger in de wereld, de bewapeningswedloop, de zure regen, de werkloosheid wellicht op een andere manier aan de orde kunnen komen dan in de Tweede Kamer of in sommige huiskamers.’

november:
Toelichting op en introductie van de gedenkwand in onze kerk voor overleden parochianen. Zij krijgen hun naam op een houten kruisje om niet te worden vergeten. Het blijft daar op die wand hangen tot Allerzielen. Daarna wordt het kruisje gegeven aan de nabestaanden. In zijn Wandelingen op Zorgvlied gaat Rob de Groot daarop in: ‘Geen nieuw, origineel idee, mar wel goed dat het bij ons nu wordt gerealiseerd. Een beetje Zorgvlied in het klein; een plek om even stil te staan bij degenen die zijn gestorven. Maar het effect van stilstaan, stil zijn, is ook dat het jezelf raakt, dat je even bij jezelf terecht komt, je je dingen herinnert die belangrijk zijn of waren. En in onze haastige wereld is dat een groot goed.’
Oproep om medewerkers voor het Stoelenproject: ’Het Stoelenproject heeft als doel een laagdrempelige opvang te zijn voor mensen die dak- en thuisloos zijn in Amsterdam. Daarnaast wil het project de bewustwording van de problematiek van dak- en thuislozen in de samenleving bevorderen.’

december:
Aankondiging van de oecumenische kerstviering op kerstavond in de Maranathakerk, speciaal voor kinderen en hun ouders. Het wordt een vriendelijke viering met veel zingen, luisteren, spelen bidden en samenzijn.
Aandacht voor de actie Kerkbalans: ‘Het ondersteunen van de kerk is tegenwoordig minder vanzelfsprekend dan vroeger. Bijna alles is tegenwoordig te koop, maar dat geldt niet voor de diensten van de kerk. In veel gevallen zijn die diensten gratis, of wordt daarvoor een symbolisch bedrag gevraagd, dat ver achter blijft bij de marktprijs.’
Terugblik op de Trefplek-avond van november: ‘Aan de hand van de boeken van ds. H. Kuitert spraken we over ‘de doolhof van Jezusbeelden’ die er in de loop der eeuwen over ons zijn uitgespreid en over de behoefte om terug te gaan naar de bron. Het boek Jezus, nalatenschap van het christendom geeft niet als antwoord om weer een nieuw Jezusbeeld te scheppen, maar door te verduidelijken hoe die doolhof van beelden in elkaar zit. “Daar is theologie voor; ze schrijft niet voor, maar verheldert.” Aldus Kuitert.’
In Parochiebestuurlijkheden worden we bijgepraat over de pastorale en materiële zaken die de bestuurders bezig houden. Over onze oude kerk: ‘Zoals u bekend is, wordt ons voormalige kerkgebouw aan de Rijnstraat nog steeds gekraakt. Wij hebben het Stadsdeel Zuideramstel gemaand om het gebouw zo spoedig mogelijk te doen ontruimen en het af te breken.’