SAMENVATTING THOMASKLANKEN – 2000

januari:
Een nieuw jaar, een nieuwe stad. Pater niesen in zijn preek naar Openbaring 21, 9-22,5: ‘Wensdromen worden waar. Het nieuwe Jerusalem uit het boek Openbaring staat niet op de landkaart. Het is niet een geografisch middelpunt, ergens in het Midden-Oosten. Ook in Amsterdam of Kaapstad, ook in Srebrenica of in Tsetjenië mag gedroomd worden van die stad Nieuw Jerusalem…. Zeker niet is de kerk bedoeld, zoals wel eens wordt gedacht. Messiaanse mensen verwachten niet een nieuwe kerk, maar een nieuwe wereld, een nieuw bewoonbare wereld.’
Trefplek, ontmoetingsplaats kerken en Rivierenbuurt, nodigt iedereen uit om samen te praten over: Waarom verlaat iemand de kerk of waarom blijft iemand? Bij Trefplek gaat het nooit om wie gelijk heeft, maar om elkaars opvattingen en gevoelens met respect te aanhoren en te bevragen.
Het Katholiek Vrouwengilde praat met belangstellenden over hoe onze gedachten zijn veranderd over het geloven in God. ‘We gaan in gedachten terug naar onze meisjesjaren. Hoe dachten we toen over God? Is dat zo gebleven of veranderd?’

februari:
Pater Niesen preekt over Thomas van Aquino: ‘Op zijn sterfbed pakt hij (Thomas) de Schrift. Hij kiest daaruit het Hooglied en hij spreekt over de liefde van de mensen en over de liefde van God. Zou je dat niet mogen zien als het testament van Thomas van Aquino? Wat hij ons heeft nagelaten, is geen leer die hij star en kil gedoceerd heeft, maar een leer die door zijn hele wezen is heengegaan, door zijn hart. Een leer met gezag. Zijn leer is een bevrijdende, vreugdevolle boodschap.’
In Parochiebestuurlijkheden gaat het over de verder gaande samenwerking tussen de 8 dominicaanse parochies. Mevr. Anneke Grunder is aangesteld om een en ander de coördineren. Ook aandacht voor de oecumenische samenwerking in de Rivierenbuurt: ‘Deze samenwerking heeft zich sinds kort ook op een andere wijze gemanifesteerd. Onder de naam ‘Trefplek’ zijn allerlei mensen uit de Rivierenbuurt uitgenodigd door de gezamenlijke kerken om elkaar te ontmoeten en met elkaar in gesprek te gaan over wat hen bezighoudt. De eerste ontmoeting is als positief ervaren en dit nieuwe initiatief verdient onze sympathie. Wij wensen de organisatoren veel succes en danken hen voor hun inspanning.’
De P.C.I.-kerstcollecte heeft ƒ 905,- opgebracht en de eindstand van de Vastenactie is ƒ 9.338,35 geworden. Thet Win Aung, studentenvakbondsleider in Birma is voor het organiseren van het studentenprotest voor vrijheid van organisatie door de militairen opgepakt, gemarteld en tot 59 jaar gevangenisstraf veroordeeld. U kan als vrije burger en betrokken christen een protestbrief ondertekenen die door Amnesty International aan de Birmese autoriteiten wordt overhandigd.

maart:
In Parochiebestuurlijkheden schrijft Arie de Jong bezorgd over de spraakmakende nota van de bisschoppen ‘Meewerken in het pastoraat’ die gaat over de positie van niet-gewijde medewerkers in de kerk. Ook andere parochies binnen het dekenaat hebben een kritisch commentaar geschreven onder de titel ‘Samenwerken in het pastoraat’. De bisschoppen willen ordening brengen in de gegroeide praktijken, maar gaan geheel voorbij aan de verantwoordelijkheid van hen die zich als pastoraal werker/ster of als toegeruste vrijwilliger al jaren voor het voortbestaan van de kerk hebben ingezet.
In zijn nieuwjaarstoespraak legt deken Joop Stam het accent op samenwerking tussen de diverse parochies in Amsterdam: ‘Samenwerking in het pastoraat heeft ook de diepgang nodig van het omgaan met de Heer, in welke vorm dan ook. Deze diepgang is onontbeerlijk als fundament voor onze samenwerking in het pastoraat, voor onze inzet voor diaconale noden en voor onze geloofwaardigheid als plaatselijke geloofsgemeenschap.’
Het Vastenactieproject ligt dit jaar in Honduras: Hulp vanwege de gevolgen van de orkaan Mitch, die vijf dagen over het land raasde.
Trefplek besteedt aandacht aan het begrip Armoede: ‘Misschien is het ook wel een teken in onze geïndividualiseerde maatschappij dat de armoede en de solidariteit met die er door worden getroffen, niet meer zo scherp in beeld is. Hoe rijker en welvarender we worden, des te meer zouden we kunnen delen. Maar of dat ook gebeurt…?’
Informatie over het Jongerenfestival Amsterdam. Centrale thema is Colours of God. De doelstelling van het festival is om scholieren kennis te laten maken met overeenkomsten en verschillen in cultuur en christelijke geloofsbeleving.’

april:
In Parochiebestuurlijkheden aandacht voor ons oude kerkgebouw: ‘In een uitzending van de Amsterdamse tv-zender AT5 kwam op 25 maart ineens de oude kerk aan de Rijnstraat in beeld met een verhaal erbij. Een aantal bewoners van de Rivierenbuurt wenst het kerkgebouw te behouden voor de buurt. En dan lopen er zo maar mensen in de kerk rond die wel even zullen vertellen waartoe de kerk allemaal verbouwd en geschikt gemaakt zou kunnen worden. Met het stadsdeelbestuur is echter overeengekomen dat de oude kerk wordt gesloopt ten behoeve van seniorenwoningen en een dienstencentrum. En daar houdt het bestuur het stadsdeelbestuur aan.’
Dominee Gheertien Morsink neemt afscheid van de SOW-gemeente in de Maarten Lutherkerk. Zij is beroepen door de Gereformeerde Kerk in Zeist.
Het motto van de Acht Mei manifestatie is dit jaar: Op tocht met hart en ziel.
In verband met het naderende pensioen van onze huishoudster Anny Bosma wordt hulp gevraag voor enkele malen per week. Goede arbeidsvoorwaarden.
Op 18 april zal Jo van Vorselen die tientallen jaren de parochie-administratie verzorgde, waaronder het typewerk voor Thomasklanken, verhuizen naar verzorgingshuis H.R. Holsthuis. De redactie wenst haar daar een goede tijd.

mei:
Rob de Groot interviewt Bep Bijvank die al jarenlang actief is in het Katholiek Vrouwen Gilde afdeling Aemstelkring: ‘Ik ben vanaf 1954 lid van het KVG. Het gilde heeft als doel vanuit evangelische inspiratie een bijdrage te leveren aan de ontplooiing van de vrouw in haar persoonlijk leven en in relatie tot haar positie in haar thuissituatie, in de kerk en in de samenleving….. We hebben steeds geprobeerd bij te tijd te blijven. Het KVG is ook beïnvloed door het feminisme…. Het KVG heeft voor 80% invloed gehad op mijn leven. Het heeft me mondiger gemaakt door het leren besturen en een vergadertechniek cursus. Het heeft mijn leven verrijkt en ik pluk er nog steeds de vruchten van.’
Opbrengst Vastenactie is ƒ 7852,20. ( Met nog giften nadien werd dat in juni ƒ 8382,20)
Wandelingen op Zorgvlied gaat over het recht van mensen om (wel of niet) te bepalen wanneer hij wil sterven. De meningen daarover zijn flink verdeeld: ‘Saillant detail is dat we anderzijds onze medemens met het grootste gemak laten verhongeren of hem doden in de vele oorlogen die onze wereld rijk is. Misschien moeten we daar wat meer aandacht aan geven.’
Parochiaan heeft bij zijn 75ste verjaardag de pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice gekregen. Dertig jaar lang was het secretaris en later voorzitter van het Eucharistisch Ziekentriduum in Amsterdam.

juni:
Huisgenoot en vaste vervanger van pater Niesen pater Tomás Willers is overleden. Verslag van het afscheid en de uitvaart van pater Tomás Willers, o.a. door pater Henk Sechterbergen o.p., co-provinciaal van de dominicanen, die als achtjarige pater Willers leerde kennen op Curaçao: ‘Hoe geleerd hij ook was in het Hebreeuws en Grieks, toch heeft hij verstaan dat het woord van God door eenvoudige taal en door een vriendelijke wijze van omgaan mensen evenzeer overkomt…. Ik heb enkelen van u horen zeggen: Hij heeft het zo gedaan, dat wij zonder hem verder kunnen. Dat is mooi voor iemand die met een heel klassieke kerk- en geloofsbeleving is opgegroeid en ook zelf wel wat autoritair was, dat hij de kunst van het luisteren leerde en beoefende, en zo in anderen rust en troost en kracht te voorschijn wist te roepen.’
Pater Niesen refereert aan zijn 40-jarig priesterjubileum, maar wil er nu na het overlijden van pater Willers nog geen aandacht aan besteden. Hij denkt meer aan begin september in een gezamenlijk parochiefeest. Afscheid van dominee Henk Lensink van de Maranatha Gemeente: ‘Bij zijn afscheid uit zijn huidige werk, waarin wij hem door de jaren heen hebben leren kennen en waarderen, willen wij hem van harte danken voor alle oecumenische samenwerking, voor alle inspiratie in gesprek en hartelijke omgang, voor zijn noeste arbeid op het gebied van het verstaan van de H. Schrift, voor zijn overtuiging en geloof in de onverwoestbare kracht van het Woord, naast zijn vermogen alle kerkelijke bezigheid als zodanig te relativeren.’
Donderdag 11 mei het 15-jarig bestaan van de Inloopochtend. Henk Haverkort geeft inzicht hoe deze inloopochtend is ontstaan.

juli/augustus:
Aankondiging van het parochiefeest vanwege het 40-jarig priesterjubileum van pater Niesen, het 25-jarig jubileum als koordirigente van Pia Merckx en van het afscheid na 41 jaar van huishoudster Anny Bosma en van de jarenlange trouwe parochiesecretaresse Jo van Vorselen-Buijs. Dit feest zal op 24 september worden gehouden met een eucharistieviering, een gezamenlijke koffiemaaltijd en een feestelijke middag.
De Diaconale Raad Dekenaat Amsterdam zet voor het werkjaar 2000-2001 de vluchteling en parochie in het dekenaat op de agenda. Op 5 oktober zal daarover een bijeenkomst worden gehouden in het Mozeshuis, Waterlooplein. Doel van de bijeenkomst is het verhelderen van de vragen van vluchtelingen en asielzoekers en een overzicht geven van de kerkelijke projecten voor vluchtelingen in het dekenaat. Belangstellenden kunnen zich opgeven.
Rob de Groot gaat in zijn Wandelingen op Zorgvlied in op de boute uitspraak van een Vaticaanse kardinaal dat homofiele medemensen ziek zijn en zondig: ‘Het blijft toch van groot belang dat we dergelijke liefdeloze uitspraken niet als waar aannemen, al was het maar als daad van christelijke naastenliefde.’

september:
Introductie en toelichting van de werkgroep Uitvaartliturgie. De leden zijn beschikbaar voor de avondwake, als assistent bijeen eucharistische uitvaart en als voorganger bij een woord-communiedienst of een woorddienst.
De werkgroep Trefplek gaat enthousiast het tweede seizoen in met als thema voor de eerste avond: Vrede in de stad: achter de feiten aan of actieve betrokkenheid.
Uitgebreidere informatie over het programma van het Parochiefeest op zondag 24 september. De overweging tijdens de eucharistische viering wordt gehouden door Marieke Maes.
Felicitaties en afscheidswoorden na de koffietafel. (De toespraak van A.I.M. de Jong wordt in Thomasklanken afgedrukt) ‘s Middags het cabaretprogramma Rondjes rondom de kerk van ds. R. Van den Beld uit Bilthoven, met daarna een quiz. Ook voor de kinderen wordt gezorgd met een quiz en poppenkast. Daaraan vooraf een bezinningsavond op donderdag 21 september met als thema: Waar halen we de moed en de bagage vandaan om een zelfstandige parochie te blijven, ook als er straks geen vaste pastor meer is. Zonnebloem terug in de Rivierenbuurt: ‘Sinds januari 2000 heeft de Rivierenbuurt het moeten doen zonder Zonnebloemafdeling. Na besprekingen met het districtshoofd en regiobestuur heeft de afdeling De Pijp besloten de Rivierenbuurt te ‘adopteren’. De Zonnebloem heeft zich tot taak gesteld mensen thuis te bezoeken die door ziekte of handicap niet meer aan het maatschappelijk verkeer kunnen deelnemen. Tevens worden voor hen die dat willen activiteiten georganiseerd.’

oktober:
Een reactie van pastor Niesen op het parochiefeest bij gelegenheid van zijn 40-jarig priesterjubileum: ’Tijdens de viering op dinsdag 26 september in de dagkapel kwam in mij spontaan de gedachte op dat wie proberen te luisteren naar Gods Woord en wie trachten ernaar te handelen, zijn broers en zussen worden genoemd (Lucas8, 21). Maar dan zijn wij als broers en zussen van Hem dus ook familie van elkaar. En spontaan bedacht ik die ochtend, dat je zoiets soms ook aan den lijve mag ervaren; hoe groot onze familie is, waar we deel van uit maken. Die ervaring was er zeker bij ons parochiefeest. En vooral daarvoor aan u allen heel hartelijk dank.’
In de Wandeling geeft Rob de Groot een kritische beschouwing over de uitspraak van het Vaticaan dat de Rooms Katholieke Kerk de enige ware kerk is. Rob krijgt het schaamrood op zijn wangen.
Onderwerp op de Trefplek-avond in november is ‘Zegen en vloek van de communicatiemiddelen’: ‘Heeft het gebruik van moderne communicatiemiddelen ook onze communicatie verbeterd? Welke invloed hebben die middelen op ons sociaal leven? Wie kennen we beter: onze buren of de wereld van internet?’
Aandacht voor de Migrantenweek en oktober als Wereldmissie maand.
Een eenmalig rubriekje Komisch: ‘Komisch dat een tientje zo veel lijkt, als je dat op de collecteschaal legt, maar zo weinig als je voor de kassa in de supermarkt staat. Komisch hoe lang één uur kan zijn, als je in de kerk zit, maar hoe kort als je op een feestje bent. Dit alles zou komisch zijn geweest, als het niet echt waar was.’

november:
Vanwege zijn verdiensten voor de Organisatie van de Uitvaartondernemingen en zijn ijver voor de kerk, is Arie de Jong ridder in de Orde van Oranje Nassau geworden.
Dankwoorden van Anny Bosma, Jo van Vorselen en Pia Mercx naar aanleiding van het parochiefeest, waarop zij werden gehuldigd.
Thema Trefplek voor december: Feestdruk en feestdrukte.
Gerard Zuidberg geeft zijn visie op de toekomst van de parochies: ‘Een parochie heeft geen toekomst, wanneer ze zich terugtrekt op haarbinnenkant en puur bezig is met binnenkerkelijke vragen en problemen. In Utrecht (waar Gerard Zuidberg pastor was van de Nicolaas & Monicaparochie) was het voor ons alleen mogelijk kerk te zijn door consequent de wijk en haar bewoners tot uitgangspunt te nemen: wanneer we niet in de wijk met haar ontwikkelingen present zijn, zijn we niets, hebben geen verhaal en geen been om op te staan.’
Aankondiging van de uitgave: En God bleef toch in Mokum; Amsterdamse kerkgeschiedenis in de 19e en 20ste eeuw.
Bericht van het overlijden op 29 september van Wilma Ligthart, o.a. penningmeester van het parochiebestuur.

december:
Erik Borgman verduidelijkt de dominicaanse spiritualiteit: ‘Het dominicaanse ontstaat als reactie op de situatie, of om het evangelisch te zeggen: het is een antwoord op de tekenen van de tijd. Sterker nog: ik denk dat dominicaanse spiritualiteit in de kern bestaat in een specifieke reactie op de eigen tijd. Dominicaans zijn betekent daarom niet: zo getrouw en onveranderd mogelijk een traditie voortzetten, maar telkens opnieuw vanuit de steeds nieuwe situatie traditie scheppen. Het antwoord op de vraag wat dominicaans is, ligt niet achter ons, maar voor ons.
Parochiebestuurlijkheden gaat over het spanningsveld tussen de wens om zelfstandige parochie te blijven en de plannen van het Dekenaat over het samenvoegen van parochies. Trefplek onderwerp voor januari: Vrijwilligers: de olie in onze samenleving?: Idealisme of harde noodzaak? Eigen zingeving of bereiken van een doel?
Rob de Groot gaat in zin Wandelingen op Zorgvlied in op het begrip nederigheid naar aanleiding van de geboorte van Jezus in een eenvoudige stal: ‘Je hoort het kerkleiders regelmatig zeggen: “We moeten nederig zijn”. Nederigheid in de zin die de kerkelijke leiders eraan geven, wordt door hen vaak vertaald door ofwel gelijkgesteld aan onderworpenheid, aan bijna blinde volgzaamheid aan het kerkelijk gezag; geen vrouwen in het ambt, geen condooms tegen aids. Maar zo’n visie is juist het tegendeel van nederigheid. Het ruikt eerder naar arrogantie, naar angst om de macht te verliezen.’