AMENVATTING THOMASKLANKEN – 1991

januari:
In het kader van de gebedsweek voor de eenheid van de christenen schrijft Piet Hoogeveen van het Diocesaan Pastoraal Centrum Haarlem over het begrip en de praktijk van de oecumene onder meer het volgende: ‘Christenen uit verschillende tradities zoeken elkaar op, ondersteunen elkaar, leren van elkaar en zetten zich samen in. Toch valt het niet mee de lange adem die daarbij nodig is, altijd vast te houden. Het toewerken naar meer gemeenschap tussen kerken ter plaatse komt veelal neer op de schouders van enkele enthousiastelingen. Voor de ervaringen van velen is het zo, dat zij zich wat de oecumene betreft niet gestimuleerd voelen door de rooms-katholieke bisschoppen. In sommige steden en dorpen is nog amper sprake van oecumenische contacten.’
Op 28 november 1990 heeft de P.C.I. afscheid genomen van haar voorzitter de heer A. Horstman en haar secretaris/penningmeester de heer J. Kroese. Meer dan 25 jaar hebben zij hun taken vervuld. Nieuwe voorzitter wordt mevr. Det van de Broek en nieuwe secretaris/penningmeester de heer Jos Rondeel.
De collecte voor Solidaridad tijdens de Adventsweken van afgelopen jaar heeft ƒ 1828,75 opgebracht. De bijbelcursus van Jill. Klappe gaat verder met de lezing van het boek Genesis, ‘waar we gevorderd zijn tot het ter wereld komen van de kinderen van Jacob (= oplichter). Dat blijkt meer een zaak tussen de vrouwen Rachel en Lea te zijn, dan dat vader Jacob daarbij veel in de melk te brokkelen heeft.’

februari:
Het Collectantencollege heeft het parochiebestuur gevraagd het college op te heffen bij gebrek aan aanwas van nieuwe leden. In Parochiebestuurlijkheden wordt daar aandacht aan besteed: ‘De groep heren was buiten de kerkmeesters de enige groep leken-gelovigen die iets met de kerkelijke gelden te maken had in de tijd vóór het concilie. Bovendien gaven zij aanwijzingen aan de kerkgangers voor een ordelijk verloop van het ter communie gaan. Daarmee waren zij vaak vertrouweling van pastoor en kapelaans of andere paters. Van lieverlee werden er meer mensen en groepen bij de vieringen betrokken; koren kwamen van hun zangzolders af naar het liturgisch centrum van de kerk. Er kwamen medegelovigen die commune uitreikten, er kwamen lectores, er kwam een liturgische werkgroep, En al die mensen kregen invloed in liturgie en het hele kerkgebeuren. Zo waren de collectanten niet meer het keurcorps van betrokken leken….. In het vervolg zullen communie-assistenten en lectores gaan collecteren.’
De Vastenactie is dit jaar gesitueerd in Valença, Brazilië en gaat over landhervormingen.
In elk nummer van Thomasklanken een oproep aan degenen die uit de parochie verhuizen, om dat ook even te laten weten aan de parochie. Dat geldt ook voor geboortes en overlijden.
Aankondiging van de Internationale Vrouw- en Geloofdag Amsterdam op 8 maart in de Rode Hoed onder het motto ‘Een wereld van verschil’. Vrouwen uit alle kerken en daarbuiten, van kleur en wit, oud en jong, rijk en arm, zijn welkom. De dag heeft het karakter van ontmoeting, informatie en inspiratie. En op de bezinningsochtend van het Katholiek Vrouwengilde op 12 maart spreekt gildelid Ans Stam-Ziekman over het thema Vrouw en Pasen.
De collecte voor Memisa heeft ƒ 582,70 opgebracht.

maart:
Het parochiebestuur heeft een gesprek gehad met een delegatie van de Kerkgebouwen Kommissie Amsterdam o.l.v deken J. Suidgeest over de toekomst van het pastoraat in onze parochie en in de regio Zuid. Het bestuur pleit voor het voortbestaan van de parochie, waarvoor geen grote kerkruimte nodig is. Het bestuur meent dat een oplossing van het vraagstuk rond het slinken van parochies en het plan van de KKA om kerken af te stoten niet gediend is met het vergroten van geloofsgemeenschappen tot mega-parochies. Het is dan niet denkbeeldig dat er in Amsterdam-Zuid op een gegeven moment nog maar één gigantische parochie overblijft….. Aan het bestuur van de Agnesparochie die ook met sluiting wordt bedreigd, is toegezegd dat de plannen voor kerksluiting de komende twee jaren niet als zorg aan haar zal worden opgedragen. Dat heeft tot gevolg dat er vóór 1993 geen beslissing tot kerksluiting zal worden genomen
Wies Stael- Merkx, voorzitter van de Acht Mei Beweging, over de komende 8-Mei-manifestatie met als thema Het verhaal gaat door: ‘Hoort ‘traditie’ wel bij een vernieuwingsbeweging als de onze? Voor veel mensen heeft dat woord een wat muffe bijsmaak. Het doet denken aan gestolde geloofswaarheden, onveranderlijke regels en geboden, een eeuwige waarheid die alleen door kerkelijke gezagsdragers mag worden uitgelegd en doorgegeven. Díe traditie heeft geen toekomst. Daar houden wij ons niet mee bezig. Wat wij op de komende manifestatie zichtbaar willen maken is hoe wij, levende mensen van nú, met dat verhaal willen omgaan Wat boeit ons? Wat willen wij er hier en nu mee doen? Wat moet behouden blijven, wat verdwijnen.’

april:
Onze parochie bestaat 65 jaar! Pastoors sinds 1926: Joannes Dickmann (1926-1946), Wilhelmus van Kalmthout (1946-1958), Dominicus Oorsprong (1958-1967), Christophorus Strijbosch (1967-1970), Johannes Wenting (1970-1974), Joannes Kelderman (1974-1980), Louis Klinkenberg (1980-1982), Adolf Niesen vanaf 1983. In totaal hebben 47 paters dominicanen in onze parochie een pastorale functie vervuld.
En Thomasklanken, het parochieblad, bestaat 30 jaar; eerst als aparte pagina in het dekenaal blad Sursum Corda, daarna als zelfstandig weekblaadje en sinds 1988 als maandblad. A.I.M. de Jong schrijft: ‘Redactie Thomasklanken, hartelijk gefeliciteerd met deze dertigste jaargang. Moge uw werk dienen tot heil van onze parochiegemeenschap en tot steun bij het werk van de velen die zich inzetten voor ons Samen-kerk zijn.’
In zijn bijdrage Er is meer tussen hemel en aarde (Dag van de Aarde) schrijft Henk Haverkort: ‘Ik denk terug aan de Golfoorlog…. In die donkere dagen werden over en weer raketten met “chirurgische preciessie” op steden en dorpen losgelaten. En hemelhoog passeerden zij elkaar met hun vernietigende lading in de naam van dezelfde God….. Rondom de Dag van de Aarde verschijnen ze weer hoog aan de hemel. Niet groter dan 15 cm en met hooguit 2 gram hersenen. Helemaal vanuit Afrika keren ze naar hier terug om in een paar maanden tijds nesten te bouwen en nakomelingen groot te brengen. Op die Dag van de Aarde sta ik naar de hemel te kijken in het volste vertrouwen dat ik ze weer te zien krijg: de zwaluwen. Na een paar duizend kilometer te hebben gevlogen weten die ranke vogeltjes met “chirurgische preciessie” dezelfde dakpan weer te vinden, waaronder ook vorig jaar de jongen zijn uitgebroed.’
Een gedachte van Dietrich Bonhoeffer die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vermoord: ‘Een gemeenschap die het toestaat dat er leden zijn die niet zijn ingeschakeld, gaat aan deze leden te gronde. Iedere christelijke gemeenschap moet weten dat niet alleen de zwakken de sterken nodig hebben, maar ook de sterken niet kunnen buiten de zwakken.’
Men kan zich inschrijven voor de verloting van de oude paaskaars van vorig jaar.

mei:
Over ons 65-jarig bestaan schrijft pater Niesen o.a.: ‘Op 21 april 1926 werd dit gebouw door de bisschop van Haarlem tot kerk gewijd. En het is kerk gebleven tot op vandaag….. Zo werd en wordt de geschiedenis van een parochie verbonden met het gebouw waarin je samenkomt. Een parochiejubileum zit vast aan de verjaardag van het kerkgebouw. Maar iedereen weet dat niet het stenen huis historie maakt, maar de gemeenschap die erin samenkomt. Het is niet ons huis dat geschiedenis schrijft. Dat doen wijzelf. Het huis van samenkomst staat ons ten dienste en als zodanig is het gebouw tamelijk betrekkelijk en ook niet onvervangbaar. Naar oude traditie is het kerkgebouw het symbool van de mensengemeenschap die erin samenkomt. “Huis dat een levend lichaam wordt, als wij er binnengaan, om recht voor God te staan”.’
In zijn boek Gaan waar geen weg is schrijft Huub Oosterhuis over zijn jeugdjaren in de Thomas van Aquinokerk: ‘Gedurende heel de Tweede Wereldoorlog was de Thomas voor mij de veiligste plek van de wereld. Ik kwam er dagelijks met mijn vader die naar de kerk altijd een klein dik, in leer gebonden missaal meenam, volgestouwd met bidprentjes; ik mocht er in bladeren als hij na de communie uit zijn hoofd bad, de bril af, de handen voor zijn ogen geklemd. Dan bad hij voor de vrede, zei hij, en voor de Joden….. In de Thomas voedde pastoor Dickmann onze verontwaardiging na plotselinge razzia’s met zijn regelmatig protest tegen de jodenvervolging. Ook preekte hij tegen de zwarte handel en over de komende bevrijding. Samen met velen, grotendeels volslagen onbekenden, zoog ik mij vol aan zijn woorden. Zij deden mij ‘onze’ kerk beleven als een vrijplaats voor dromen van vrede tegen de zwartste feiten.’
De Vastenactie heeft ƒ 9.762,52 opgebracht voor het project voor kleine boeren in Brazilië.

juni:
Penningmeester van de parochie, de heer L. Tuinder gaat uitgebreid in op de financiële positie van de parochie. Over de bijdragen van de parochianen: dat was in 1985 totaal ƒ 167.231 en in 1990 ƒ 143.629,- . De totale uitgaven bedroegen in 1985 ƒ 193.262 en in 1990 ƒ 147.366.
‘In het voetspoor van Paulus’ betreft een reis door Griekenland ‘om op het spoor te komen van de wortels van onze eigen cultuur en van het christendom dat in Europa werd gebracht door rabbi Paulus, de Jood uit Tarsus. Reisleider is Jill. Klappe.’
Opnieuw aandacht voor hulp aan vluchtelingen. Thema is: Vluchteling: buurtgenoot! Bondgenoot!. Er worden vrijwilligers gevraagd voor hand- en spandiensten, organisatie van een ontmoetingsplek, bevordering van contact tussen vluchtelingen en Nederlanders.
Aankondiging van een lunchconcert op zondag 23 juni met werken van Bach, Purcell en Pergolesi.

juli/augustus:
In Parochiebestuurlijkheden wordt melding gedaan van twee bijeenkomsten met betrekking tot onze parochie. Een bijeenkomst was met leden van de Stadsdeelraad Rivierenbuurt over een eventuele sluiting van ons kerkgebouw. Het stadsdeel is geïnteresseerd, maar wacht de ontwikkelingen af. De tweede bijeenkomst was een informatieavond over de geplande nieuwbouw van de Catharinaschool. Er zal een nieuwe school worden gebouwd tegenover de pastorie. (Uiteindelijk werd de nieuwe school op de plek van de oude school gebouwd.)
Ds. Boswijk van de gereformeerde Waalkerkgemeente neemt afscheid. Pater Niesen schrijft: ‘Wij zullen hem gaan missen in ons periodiek oecumenisch pastoresberaad van de Rivierenbuurt en in al het werk voor het onderling contact tussen de christenen van onze wijk. Hij was daarin een graag geziene en toegewijde collega die van tijd tot tijd door een markant gezegde ernstige zaken danig wist te relativeren.’
Op 16 juni is aan 6 kinderen het H. Vormsel toegediend door hulpbisschop van Haarlem, mgr. Lescrauwaet.

September:
In dit nummer van Thomasklanken komen drie parochianen aan het woord die op hun manier iets prijsgeven over hun betrokkenheid met de Thomasparochie. Rob de Groot is al jarenlang redactielid van Thomasklanken en sinds zijn jeugd actief in onze parochie. Jos Valke woont al ruim dertig jaar in de Rivierenbuurt en was een aantal jaren lid van het parochiebestuur. De derde parochiaan geeft de voorkeur aan de anonimiteit, maar legt uit waarom hij na wat omzwervingen toch weer in de Thomas is teruggekeerd. Uit het interview met Jos Valke: ‘Wat ik nog wil zeggen is dit – en dat heb ik ook wel van anderen gehoord. Als je er eenmaal uitstapt, uit het bestuur of uit een werkgroep, is het net of er een deur achter je dicht gaat, Niemand vraagt meer naar je of kijkt naar je om. Je bent uit de belangstelling. Dat is heel merkwaardig. Misschien denken ze: Laat hem maar even met rust. Maar dat valt dan wel tegen…… Ik heb de Thomas altijd ervaren als een groep leuke mensen met hart voor de zaak en die het ook voor elkaar opnamen. Dat vind ik eerlijk gezegd veel belangrijker dan die uitspraken uit Rome. Wel kan je er verdrietig over zijn, als je ziet dat mensen er echt door worden gekwetst. Dan begrijp ik ook wel dat sommigen er voor goed uitstappen. Maar daarvoor ben ik niet weggebleven.’
De Vredesweek staat dit jaar in het teken van De aangevochten vrede, over de conflictsituaties in het Midden-Oosten.
Met de Vredeskerk is onze parochie al enige maanden bezig een degelijke kindercatechese-project op te zetten. Jan Brugman licht een en ander toe.
Een openlijk dankwoord aan Jo van Vorselen, secretaresse van onze parochie: ‘Iemand die bijna vanaf het begin een groot stuk uitvoerend werk voor Thomasklanken heeft verricht is ons aller Jo van Vorselen. Zij is een van de vele werkers achter de schermen. Voor al het werk dat zij vanachter haar schrijfmachine voor ons blad heeft gedaan, zeggen wij haar ook namens u heel hartelijk dank. Overigens gaan wij met haar enthousiast door naar de volgende jaargang.’ Aldus de redacteuren Rob de Groot en Henk Haverkort.

oktober:
Wereldmissiedag staat in het teken van de indianen van Latijns-Amerika, juist omdat in 1992 het feit herdacht wordt dat 500 jaar geleden het christendom in Latijns-Amerika werd gebracht. De geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars. Daarom spreken wij over de ontdekking van Amerika op 12 oktober 1492. Maar de indianen zullen die dag bezien als het begin van een invasie, een slachting zonder weerga. Want 100 jaar na dato waren er tussen de 50 en 70 miljoen indianen gedood, zo’n 90% van de oorspronkelijke bevolking. ‘
Geruststellende uitleg over de vorderingen in Parochiebestuurlijkheden rond het overgaan naar de kerkruimte van de Maranathagemeente: ‘Samen gebruiken maken van het Maranatha-kerkgebouw, maar ieder behoudt zijn eigen vieringen.’
En aandacht voor Willibrordzondag op 10 november: ‘ Voor het kerkelijk leven is de Geest van levensbelang. Niet voor niets bezinnen zich steeds meer mensen tegenwoordig op wat hen nu eigenlijk beweegt en draagt. Ook mensen die zeer actief zijn binnen de kerk, merken dat zij geestkracht nodig hebben. En dat de geestdrift om vol te houden niet uit henzelf komt. Ook beseffen zij steeds meer dat geloven en kerk-zijn zonder de Geest geestdodend kan zijn.’
Oproep om ook dit jaar weer deel te nemen aan de Zonnebloem Actie “Zon in de schoorsteen”. De reacties die de organisatoren de afgelopen jaren hebben ontvangen zijn zondermeer positief. En Bep Bijvank van het Katholiek Vrouwengilde bericht over de verschillende data van bijeenkomsten en wat daar zoal ter sprake komt.

november:
Op zondag 6 oktober was er in het gebouw van de speeltuin in de Gaaspstraat een informele bijeenkomst voor alle medewerkers van werkgroepen in onze parochie. Pater Niesen hield na afloop een kort dankwoord, omdat het einde van de middag ietsjes losser verliep dan was gepland. In Thomasklanken lezen wat hij eigenlijk had willen zeggen: ‘Het aantal mensen dat zich kerkelijk betrokken voelt wordt steeds kleiner, maar het aantal mensen dat zich in de kerk mede verantwoordelijk voelt wordt steeds groter……. Interessant is ook dat het KASKI zegt dat in het parochiële vrijwilligerswerk bijna 60% vrouwen actief zijn. De parochie wordt dus voor het grootste deel gedragen door vrouwen. Dat is van belang op te merken in een kerk die doorgaans een mannenkerk heet te zijn.’
Een parochiaan schrijft naar aanleiding van onze verhuizing naar de Maranathakerk onder meer het volgende: ‘In een nieuwe ruimte hoeft daar niets aan te veranderen. De belangrijkheid zit niet op de eerste plaats in het gebouw, waar je elkaar ontmoet, maar in de mensen die je er ontmoet. En in de wetenschap dat we het evangelie gewoon door blijven lezen, dat Gods aanwezigheid daar niet verbleekt tot een loze schaduw. Dat wij in de nieuwe ruimte net zo’n instrument in Zijn hand blijven als we in de oude Thomas proberen te zijn…. De tik van de verhuizing zal evengoed nog hard aankomen, maar laten we elkaar daarbij helpen. Die kostbare erfenis – het beste uit de traditie van de Thomas – zullen we niet verliezen, niet verloochenen. We houden ons eraan vast.’

december:
In zijn preek, gehouden op Willibrordzondag, zegt pater Niesen onder meer het volgende: ‘Gods volk onderweg is de eeuwen door verdeeld geraakt. Wij zijn in allerlei groepen een eigen weg gegaan. En hoe moeilijk is het elkaar weer op te zoeken en een gemeenschappelijke route terug te vinden. Dat beseffen wij maar al te goed op Willibrordzondag, de zondag van de oecumene….. Wordt het nog wat met de oecumene? Nee, het wordt niets zolang de oecumene een hobby blijft van een paar bewogen mensen. Oecumene is nooit een privé hobby, het is een geloofsopdracht voor alle christen gelovigen.’
Van twee leden van het parochiebestuur en de parochievergadering wordt afscheid genomen. Rita van der Woude, lid van de parochievergadering gaat verhuizen naar Drachten voor een functie als districtsbestuurder van het CNV. En penningmeester Louis Tuinder heeft aangegeven zijn functie neer te willen leggen.
Solidaridad besteedt in haar adventsactie aandacht aan Latijns-Amerika onder het motto “Toekomst delen wereldwijd”: ‘Het rijke Westen legt een onevenredig groot beslag op de natuurlijke hulpbronnen en het milieu in de wereld. Zou de Derde Wereld evenveel consumeren als het Westen, dan zou de aarde dit niet kunnen verdragen. Voor wie de Derde Wereld groeikansen wil geven, komt de grens van de eigen consumptiegroei in zicht. Wij zullen in plaats van consumeren moeten consuminderen.’
Er worden enthousiaste vrijwilligers gevraagd voor het zogenaamde Stoelenproject, een laagdrempelige avond- en nachtopvang voor zwervende mannen en vrouwen. Het Stoelenproject biedt de hoogstnoodzakelijke levensbehoeften om op straat te kunnen overleven, zoals warmte, veiligheid, voedsel en een begin van verdere hulp, indien men daar om vraagt.