SAMENVATTING THOMASKLANKEN – 2024
januari
“Het gehele kerkelijk bouwwerk met het uitgebreide organisatiewezen eromheen loopt op korte termijn gevaar. Paus Franciscus zei het 10 jaar geleden al: ‘wij leven niet in een tijdperk van verandering, maar wij beleven de verandering van een tijdperk.’
Een uitspraak van theoloog Peter Nissen in het blad VolZin. Pater Niesen haalt het aan in zijn artikel over kloosterspiritualiteit: ‘Dit citaat van Peter Nissen vond ik in een uitgebreid artikel in het tijdschrift VOLZIN, nr 12, dec. 2023/ jan. 2024, p.34. U kunt het rustig komen lezen in ons Plein van Siena op openingstijden.’
Verder informatie over de actie Kerkbalans en De Week van gebed voor de eenheid.
februari
Een uitgebreide boodschap van paus Franciscus rond de Veertigdagentijd: ‘De oproep tot vrijheid is veeleisend en vraagt tijd. Net zoals Israël in de woestijn nog steeds vasthield aan Egypte – vol heimwee en gemor – zo kunnen wij ons hechten aan verstikkende banden die we moeten opgeven. De veertigdagentijd is een tijd van genade, waarin de woestijn opnieuw de plaats van onze eerste liefde kan worden. Dat zegt de profeet Hosea. God leert zijn volk de slavernij achter zich te laten en de overgang van dood naar leven te maken.’
Hij eindigt zijn boodschap met de volgende oproep: ‘Op dit moment in de geschiedenis zijn de uitdagingen enorm, we horen de pijnlijke jammerklachten van zoveel mensen.
We maken een derde wereldoorlog mee die in stukjes wordt uitgevochten. Maar laten we de moed vinden om de wereld niet te zien als een wereld die stervende is, maar als een wereld die geboren wordt. Het is niet het einde maar het begin van een groot nieuw hoofdstuk van de geschiedenis. We hebben moed nodig om zo te denken, de moed van bekering, geboren uit het opstaan uit de slavernij. Want geloof en naastenliefde en hoop gaan hand in hand. Ik zegen jullie allen onderweg door de woestijn.’
Aansluitend informatie over de Vastenactie: ‘De jaarlijkse Vastenactiecampagne staat dit keer in het teken van de gevolgen van klimaatverandering. De mensen in het zuiden van Zimbabwe zijn afhankelijk van gewassenteelt met regenwater. We maken o.a. kennis met Thandekile en haar gezin en hoe zij leren om te gaan met de klimaatveranderingen.’
maart
Pater Niesen neemt ons mee Op weg naar Pasen: ‘Begin van de goede boodschap van Jezus Christus, zoon van God.” Dat is de eerste regel van het Marcusevangelie. Een veelbelovende zin. – De laatste regels van het Marcusevangelie zijn: “De vrouwen gingen naar buiten en vluchtten weg van het graf. Schrik en ontsteltenis hadden hen overweldigd. En uit vrees zeiden ze er niemand iets van.” Opmerkelijk einde van een vreugdeboodschap: ze zeiden niemand iets.’……… ‘Je vraagt je af: als niemand van de verhaalfiguren ons iets zegt, hoe weet ik dan van Pasen? Hoe kan zo’n verhaal bij ons paasgeloof opwekken, laat staan wat paasvreugde?
Het lijkt wel een van de mogelijkheden: als je komt te staan voor het paasverhaal, dan kan jouw reactie heel goed zijn: weglopen en zwijgen. Is dat niet het makkelijkst? Dan hoef je ook niemand lastig te vallen, je geloof blijft privé zaak en zelf blijf je buiten schot. Maar als wij ervoor weglopen en erover zwijgen, dan stokt ook de Goede Boodschap van Jezus Christus, Zoon van God.’
april
Naar aanleiding van Roepingenzondag (21 april)schreef paus Franciscus ondermeer het volgende: ‘“Wij moeten mannen en vrouwen van hoop worden. We zijn allemaal geroepen om de evangelische boodschap van hoop te belichamen en uit te dragen in een wereld, die gekenmerkt wordt door ongehoorde uitdagingen. Denk aan het afschuwelijke spookbeeld van een derde wereldoorlog, die stukje bij beetje dichterbij komt. Denk aan de stroom migranten, die hun thuisland ontvluchten op zoek naar een betere toekomst. Denk aan het groeiend aantal armen. Denk aan de dreiging van een onomkeerbare aantasting van de gezondheid van onze planeet. Wij moeten als pelgrims van hoop en vrede ons leven bouwen op de rots, die Jezus Christus is. Laat niemand zich van deze oproep buitengesloten voelen. Ieder van ons kan in het kleine, in zijn of haar eigen levensstaat met de hulp van de heilige Geest een zaaier van hoop en vrede zijn…’
Op 20 april hield het koor Te Elfder Ure haar tweede reünie: ‘Te Elfder Ure ontstond in 1966, nadat Huub Oosterhuis en componist Bernard Huybers een jaar lang in onze parochie hadden geëxperimenteerd met de volkstaalliturgie die begon te groeien na besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie daarover. Als parochianen in de vieringen konden we nu alles verstaan.
We hebben heel veel gepraat met elkaar en de nodige liederen gezongen – zo’n 60 stemmen klonken nog formidabel: ‘Uit vuur en ijzer zuur en zout’, ‘Waar blijft u met uw wonderen’ op muziek van Louis van Dijk, en enkele songs uit Jesus Christ, Superstar.
Het was een super gezellig weerzien: hier en daar wat kreukels en veel grijze en witte koppen – de laatste ongemakken werden volop uitgewisseld. En we misten een paar oud-leden die intussen zijn gestorven. Al met al een heerlijke middag met vele herinneringen in verhalen, foto’s en een videopresentatie – alsof het allemaal gisteren was gebeurd. Het gaf bij velen een gevoel van heimwee naar die sprankelende tijd.’
mei
Samenvatting van de tweede ronde synodale gesprekken van het bisdom Haarlem – Amsterdam: ‘In het algemeen voelen de deelnemers zich zeer betrokken bij hun kerkgemeenschap en bij de toekomst ervan. Zij zetten zich met ziel en zaligheid in, ook als dat tegen de stroom in lijkt te gaan. De synodale gesprekken bevestigen dat verbondenheid essentieel is: voor gelovigen onderling die soms veel van elkaar verschillen; tussen clerus en volk; tussen mannen en vrouwen; tussen mensen van verschillende culturen en leeftijden. Synodale gesprekken die goed gehouden worden, werken verbindend en geven vertrouwen dat de weg naar te toekomst samen gegaan kan worden…….. Vrouwen hebben in de Bijbel een centrale rol in de verkondiging van de verrijzenis van Christus. Alom wordt erkend dat vrouwen een essentiële rol spelen in de Kerk, zowel organisatorisch als inhoudelijk. Vele vrouwen voelen zich erkend in wat zij doen. Er zijn er die pleiten om de rolverdeling in de Kerk te laten zoals hij is. Maar anderen voelen zich miskend of aan de kant gezet. Roeping is voor veel leken, ook voor vrouwen, een doorleefde werkelijkheid. Zij ervaren vaak geen ruimte om die roeping en hun kwaliteiten binnen de Kerk vrucht te laten dragen. Dit heeft niet alleen te maken met de leer van de Kerk en de rol van het gewijde ambt, maar ook met de masculiene bestuurscultuur. Vrouwen brengen gelijkwaardige en aanvullende talenten mee die het bestuur verrijken.’
Rob de Groot kocht een prachtig boek: Hemel&Aarde. Hij schrijft erover in zijn Wandelingen op Zorgvlied: ‘De foto’s in het boek Hemel & Aarde tonen een macht aan sterren en planeten; miljoenen lichtpuntjes die weer een sterrenstelsel van miljoenen sterren en planeten bevatten. Gigantisch en adembenemend. Je kunt je er geen voorstelling van maken en als je dat toch doet, wordt je er draaierig van. Lang niet alle lichtpuntjes die worden getoond, bestaan nog.
Als het licht van een ster ons bereikt, kan die ster al lang geleden ‘gestorven’ zijn. Het licht is wel snel, maar de afstand van onze aarde naar die ster is enorm groot. Dus zien we licht, waar de bron ervan eigenlijk niet meer bestaat. Het heden is eigenlijk een verleden. Zo is het eigenlijk ook met onze doden. Ze zijn er fysiek niet meer- slechts wat overblijfselen – maar in onze herinnering leven ze voort; stralen ze in ons bestaan. In gedachten zien we hen nog voor ons, horen we hun stem, herkennen we uitspraken en gedrag uit hun verleden. Het kan ons verdrietig maken, maar ook troosten.’
Het overlijden van Rien van der Zedde wordt bericht: ‘Rien was een betrokken parochiaan, lange tijd hulpkoster en lid van de bijbelgroep. Moge hij leven in het huis van de Heer.’
juni
Uit een toespraak van Agnes Grond, gehouden in de Dominicuskerk aan het Spui, maar ook voor ons heel inspirerend: ‘De bewering dat geven uiteindelijk altijd uit egoïstische motieven gebeurt, is cynisch en klopt niet. Er wordt wel degelijk liefdevol en zonder enig eigenbelang gegeven. Ouders aan hun kinderen, geliefden aan hun lief, vrienden aan elkaar. Zeggen dat dat in feite egoïsme is, zet mensen neer als individuen, vooral uit op hun eigen geluk en voordeel.
Ik geloof dat niet. Ik denk dat mensen met elkaar en dankzij elkaar leven. ‘Jij die mij ik maakt’, dicht Huub Oosterhuis. Mensen maken elkaar het leven mogelijk en willen dat ook. En geven en ontvangen zijn daarin belangrijk…. Als wij overtuigd zijn dat wij leven vanuit wat ons geschonken wordt, is het gemakkelijker om in vrijheid te geven.
Ik geef niet in ruil voor wat ik krijg of omdat ik zo goed ben. Nee, ik geef omdat aan mij gegeven is. ‘U bent in ieder opzicht rijk geworden om in alles vrijgevig te kunnen zijn’, houdt Paulus de Korinthiërs voor. Van geven word je rijker, hoe vreemd dat ook klinkt. En dan doel ik niet op dat goede gevoel, op dankbaarheid of erkenning. Mijn moeder zei altijd dat het mooiste dat je iemand kunt geven, je tijd, je aandacht, je zorg zijn. Ze had gelijk. Want tijd, aandacht en zorg verbinden je met de ander en brengen je dichter bij elkaar. En soms lichten dan heilige momenten op, zoals tussen de oude dame en haar dochter, sporen van God.’
De lezenaar in onze kerkruimte was toe aan restauratie: ‘ Voor ons is de lezenaar een symbool, dat wij graag willen bewaren. Maar door de jaren heen heeft het stuk wat beschadiging opgelopen. Het kostbare inlegwerk en de belettering in het blad waren gehavend. Het blad was losgeraakt van de kolom. Alles is met liefde en passie gerestaureerd. Het fineerwerk van de letters en het dominicaanse leliewapen is knap hersteld. Wilt u ook bijdragen in de kosten?
De offerkist staat klaar in de kerkruimte.’
juli/augustus
Aandacht voor de komende Vredesweek: Samen voor vrede. Nu! ‘Kijkend naar de wereld om ons heen klinkt de oproep om verandering luid. Met de oorlog in Oekraïne en Gaza staan militarisering en de internationale rechtsorde weer bovenaan de agenda. In Nederland en Europa worstelen we met de polariserende politiek van radicaal- en extreemrechts.
De noodzaak om ons nú samen in te zetten voor vrede is groter dan ooit. Dat gevoel van urgentie en het belang van collectieve inspanning voorvrede weerspiegelt het thema van de Vredesweek 2024: Samen voor Vrede. Nu!
Boodschap van paus Franciscus b.g.v. de 4de werelddag van ouderen, 28 juli 2024:
‘Laten wij op deze 4de Werelddag die aan hen gewijd is, onze grootouders en ouderen onze tederheid niet onthouden, laten wij hen bezoeken die moedeloos zijn en geen hoop meer hebben dat een andere toekomst mogelijk is. Laten wij tegenover de egoïstische houding die leidt tot afdanken en eenzaamheid, het open hart en het blije gezicht stellen van iemand die de moed heeft om te zeggen “ik zal je niet verlaten!” en een andere weg nemen.’
september
Pater Niesen gaat uitgebreid in op de Vredesweek: ‘Geen krant meer lezen. Het journaal uitzetten. Jezelf afschermen van alle ellende in de wereld. Je kunt er toch niets aan veranderen. Ik heb al genoeg aan mijzelf, moet die nare buitenwereld daar ook nog bij?
En moeten wij daar dan positief en creatief mee aan de slag? Sommigen worden echt ziek van alle narigheid. Maar toch… wij staan toch midden in die wereld? Wij maken toch deel uit van die alledaagse werkelijkheid?……. Vredeswerk probeert een brug te slaan tussen geloof en leven. Vredeswerk wil ons wijzen op het feit dat een gelovige christen zich niet kàn afsluiten voor de werkelijkheid van alle dag. Zoals Jacobus het in zijn brief ( Jac. 2, 14 e.v.) duidelijk zegt: geloven in de Heer zit vast aan echte concrete daden. Je kunt niet zeggen: ik ben een gelovig mens en tegelijk niet handelen juist vanuit dat geloof. Jacobus zegt: Wat baat het een mens te beweren dat hij geloof heeft, als hij geen daden kan laten zien? Hij zegt: zo mag het niet gaan in een christelijke gemeenschap.
De geloofsgemeenschap is geen kopie van de grote wereld. Jacobus heeft blijkbaar heel goed naar broeder Jezus geluisterd. Hij zegt: kijk goed, let scherp op dingen die evident misgaan.
En doe er dan wat aan. Geloven is nu eenmaal een serieuze zaak. Geloven is niet los verkrijgbaar. Geloven en goeddoen dat hoort bij elkaar. Maar Jacobus zou ook zeggen: ook als je goed doet in het kleine, dan ben je al heel goed bezig: dan ben je al vrede aan het zaaien.
En is dat niet een troostende gedachte op Vredeszondag?’
oktober
Werelddag van migranten & vluchtelingen – 29 september 2024: Woord van de Nederlandse bisschoppen bij de boodschap van paus Franciscus van die dag: ‘Als bisschoppen van Nederland hebben wij de overtuiging dat iedereen die op Nederlandse bodem verblijft voldoende voedsel, een slaapplaats en hygiëne nodig heeft: BED, BAD en BROOD.
De bescherming van de waardigheid van iedere mens is daarbij leidend. Vluchtelingen hebben niet alleen rechten maar ook plichten. Van hen mag worden gevraagd mee te werken dat onze samenleving niet ontwricht raakt, maar een veilige plek voor allen blijft. Van ons wordt een sterk moreel besef en krachtige wil gevraagd om herbergzaam van hart te zijn. Onze creativiteit wordt gevraagd om problemen van financiële, technische en organisatorische aard het hoofd te bieden. Wij geloven dat God zich in Christus onvoorwaardelijk met ons verbonden heeft.
Deze goddelijke solidariteit roept ons op om ook zelf solidair en herbergzaam te zijn, juist ook voor mensen op de vlucht.’
In rubriek Binnenkant/Buitenkant worden we hier nog aan herinnerd door Mattheüs:
“Want Ik had honger en u hebt Mij te eten gegeven. Ik had dorst en u hebt Mij te drinken gegeven. Ik was een vreemdeling en u hebt Mij in uw huis uitgenodigd. Ik had niets om aan te trekken en u hebt Mij kleren gegeven. Ik was ziek en u hebt Mij opgezocht. Ik zat in de gevangenis en u bent bij Mij geweest.” Deze goede mensen zullen vragen: “Here, wanneer hebben wij gezien dat U honger had en hebben wij U te eten gegeven? Of dat U dorst had en hebben wij U te drinken gegeven? Of dat U een vreemdeling was en hebben wij U geholpen?
Of dat U niets had om aan te trekken en hebben wij U kleren gegeven?
En wanneer was U ziek of zat U in de gevangenis en hebben wij U bezocht?”
Ik zal tegen hen zeggen: “Toen u dit voor één van mijn minste broeders hebt gedaan, deed u het voor Mij.”
november
Boodschap van paus Franciscus: 8ste werelddag van de armen: 17 november 2024: ‘Op weg naar het Heilig Jaar spoor ik ieder aan pelgrim van de hoop te worden door tastbare tekens voor een betere toekomst te stellen. Laten wij niet vergeten “de kleine details van de liefde” te koesteren: stil blijven staan, naderen, een beetje aandacht schenken, een glimlach, een liefkozing, een woord van troost… Deze gebaren worden niet geïmproviseerd; zij vereisen veeleer een dagelijkse, vaak verborgen en stille, maar door het gebed versterkte trouw.
Laten wij in deze tijd waarin het lied van de hoop plaats lijkt te maken voor het lawaai van de wapens, de kreet van zoveel onschuldige gewonden en de stilte van de ontelbare oorlogsslachtoffers, ons smeekgebed van vrede tot God richten. Laten wij arm aan vrede zijn en onze hand uitstrekken om deze te ontvangen als kostbare gave, en laten wij ons tegelijkertijd ervoor inzetten deze te herstellen in het dagelijks leven.’
De redactie herdenkt het overlijden van Truus Neeling: ‘Dat u elke maand Thomasklanken ontvangt vanaf het moment dat het een maandblad werd, heeft u mede te danken aan Truus Neeling die vanaf het begin heeft meegewerkt aan de verzending van ons parochieblad.
Truus was altijd vrolijk, optimistisch en vermaakte de andere vrijwilligers die meehielpen met de verzending met haar verhalen over haar jeugd in een internaat, haar prestaties als handbalster, haar bergwandelingen met vriendinnen en haar regelmatige concertbezoek in onze stad. Ze overleed op 30 oktober in de leeftijd van 96 jaar. ‘De Heer is mijn licht’ – tekst op haar rouwkaart. Wij gedenken haar.’
Rob de Groot gaat in Wandelingen op Zorglied in op de verscheidenheid aan christenen naar aanleiding van de verkiezingen in de Verenigde Staten: ‘Het gebruik, of eigenlijk misbruik, van Bijbelcitaten ten behoeve van eigen vaak harde standpunten gebeurt in onze christelijke wereld op grote schaal. Waar de een met de Bijbel in de hand de liefde preekt, preekt een ander de haat. En inderdaad, de Bijbel staat er met beide vol mee. Er is sprake van harde woorden, het straffen, zelfs met de dood, van mensen die zich niet aan de wet houden, maar ook en vooral van liefde, gerechtigheid, opkomen voor armen en vluchtelingen.
De wereld is flink in de war en wordt steeds gevaarlijker. Voor wie zich christen noemt, bestaat de plicht om goed na te denken en de kern van liefde die de Bijbel ons uiteindelijk voorschotelt te ontdekken en te doen. Om onze wereld te redden. Om de lieve vrede.
Een gedachte voor de Adventstijd’
december
Paus Franciscus heeft komend jaar 2025 aangemerkt als jubeljaar. De bul waarin hij dat aankondigde heeft als titel: ‘Spes non confundit’ (De hoop stelt niet teleur).
Wat zegt de paus hierin over hoop? “Iedereen weet wat het is om te hopen. In het hart van ieder mens woont hoop als het verlangen en de verwachting van goede dingen die komen gaan, ondanks het feit dat we niet weten wat de toekomst zal brengen”, schrijft paus Franciscus. “Toch kan onzekerheid over de toekomst soms leiden tot tegenstrijdige gevoelens, variërend van vertrouwen tot bezorgdheid, van kalmte tot onrust, van vaste overtuiging tot aarzeling en twijfel.” De paus hoopt dat het Jubeljaar voor ons allemaal een gelegenheid zal zijn om vernieuwd te worden in hoop. Wij gaan het jaar in als “pelgrims van hoop.”
Amnesty International meldt een aantal successen van de schrijfactie van 2023; een aantal gevangenen in diverse landen zijn vrijgelaten. ‘Sawyeddollah uit Myanmar studeert nu veilig in New York. Amnesty International ontving het geweldige nieuws dat de Rohingya-mensenrechtenactivist Sawyeddollah op 19 augustus 2024 veilig is aangekomen in New York. Daar kan hij zijn droom om te studeren eindelijk waarmaken. Amnesty werkte er maandenlang hard aan om dit voor elkaar te krijgen.’
Rob de Groot over de positieve en negatieve betekenis van aanbidden, in zijn Wandelingen op Zorgvlied: ‘Maar als aanbidden wordt gezien en ervaren als verafgoden, dwepen met iemand of iets, zit er een luchtje aan. Dan kan het leiden tot kritiekloos volgen, zwart-wit denken, andersdenkenden opzij zetten, onderdrukken, de mond snoeren. Dat gebeurt bij het klakkeloos volgen van dictators, machthebbers in de politiek, in godsdiensten, in het bedrijfsleven, hopend dat de sterke leider onze problemen wel oplost. Of in het adoreren van de ‘zaligmakende’ economie; alles moet ervoor wijken, zoals het werken aan een beter klimaat op aarde. Economie vóór ecologie.
Kerstmis zou een oproep kunnen zijn om goed na te denken over ons leven op deze planeet; dat we ons niet in slaap laten sussen door de romantiek van cadeaus, lichtjes en kalkoen. Natuurlijk mag er worden gefeest, maar hopelijk zullen er ook een momenten zijn, waarop we ons realiseren wat ons in deze van vele oorlogsdaden doortrokken aarde te doen staat: streven naar vrede en liefde, de hongeriger te eten geven, de vluchtelingen onderdak bieden en een toekomst.
Kerstmis: vrede zij met u en met ons allen. Vrede zij met de wereld.