ZORG VOOR ONS GEMEENSCHAPPELIJK HUIS. 

Het komt steeds meer op ons netvlies, dat klimaatverandering ons leven hoe dan ook zal veranderen. Linksom of rechtsom. In 2016 deed Rick de Vries, student milieuwetenschappen, onderzoek naar de doorwerking van de encycliek Laudato Si in de Nederlandse politiek. Hij schreef er een boekje over met de veelzeggende titel: “Laat de kamer zich bekeren?”. In onderscheid met de vorige landelijke verkiezingen was de klimaatproblematiek in 2021 wel een belangrijk thema, waarover politieke partijen zeer uiteenlopende opvattingen huldigen.

In de oecumenische beweging is de Zorg voor de Schepping sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw één van de grootste thema’s. Patriarch Bartholomeus van Constantinopel en zijn voorganger Dimitrios spraken zich al vroeg uit tegen de zonde van het beschadigen van de schepping en over de morele en geestelijke crisis die aan de milieuproblematiek ten grondslag ligt. Bartholomeus riep 1 september uit tot de Dag van Gods schepping.
De Europese oecumenische assemblee in Sibiu in 2007 stelde voor om voortaan ieder jaar van 1 september tot 4 oktober (feest van Franciscus) de Tijd van de Schepping te vieren ten behoeve van de aandacht voor klimaatverandering en bewustzijnsverandering. Het initiatief vindt nog weinig navolging.

Achtste werk van barmhartigheid!
In diezelfde lijn staat de veelbesproken en geprezen encycliek Laudato Si (2015) van paus Franciscus, waarin de ernst van de klimaatproblematiek uiteengezet wordt. Voor paus Franciscus is de zorg voor de schepping meer dan een politieke of technologische kwestie. De zorg voor de schepping raakt direct aan onze verhouding tot God, Schepper, en aan onze vrijheid en verantwoordelijkheid in de omgang met de schepping.
Vertrouwend op Gods barmhartigheid, die een mens optilt en bevrijdt van doodlopende wegen, stelde de paus in 2016 voor om naast de zeven werken van barmhartigheid voortaan ook de zorg voor ons gemeenschappelijk huis tot de werken van barmhartigheid te rekenen. In geestelijk opzicht vraagt de zorg voor ons gemeenschappelijk huis “om een dankbare contemplatie van Gods wereld (Laudato Si 214), die ons in staat stelt in elk schepsel een lering te ontdekken die God aan ons wil doorgeven”. Als een lichamelijk werk van barmhartigheid vereist de zorg voor ons gemeenschappelijk huis “eenvoudige, dagelijkse gebaren die breken met de logica van geweld, uitbuiting en egoïsme” en “zich doet gevoelen in elke handeling, die een betere wereld tracht op te bouwen” (Laudato Si 230-231).

Geert van Dartel, voorzitter Raad van Kerken in Nederland.
Uit: Oecumenische Bezinning 66, p. 40 e.v., Raad van Kerken in Nederland, Amersfoort.