Wat zongen de engelen?

Ze zongen natuurlijk ‘Ere zij God’. Er is een nogal luidruchtige versie uit de tweede helft van de negentiende eeuw waarvan de melodie (waarschijnlijk van F.A. Schulz) mij doet denken aan het vlaghijsen in een jeugdkamp. Hoewel uit het liedboek geweerd en door nogal wat voorgangers verfoeid, is de populariteit onverwoestbaar. Wanneer het niet legaal gezongen mag worden in de kerstdienst, is er een goede kans dat de organist het na de zegen inzet. Ik zing het liever in de dienst dan deze machtsstrijd aan te gaan.
Wanneer de gemeente zingt wat de engelen zongen, kan dat het beste binnen de schriftlezing van Lukas 2 op de plaats van vers 14.
Een alternatief is ‘Eer zij God in onze dagen’ (GvL 436), eigenlijk een zogenaamd Groot Gloria dat na het Kyrie gezongen wordt of ‘Heden zult gij zijn glorie aanschouwen’ (GvL 452): de boodschap van de engel.

Over wat de engelen zongen zijn de meningen van de vertalers verdeeld. Bij een dienstvoorbereiding maakten wij eens een overzichtje en kozen toen de zang van de engelen als thema voor de nachtdienst: ‘Zingen in de nacht’.

Wat zongen de engelen?

• Ere aan God in de hoge en op aarde vrede bij mensen van goede wil. (R.K.vertalingen naar de Vulgaat, die ten onrechte heeft: hominibus bonae voluntatis.)

• Ere zij God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen! (Statenvertaling op grond van een oud handschrift.)

• Eer aan God in den hoge en vrede op aarde bij mensen des welbehagens. ( Ned. Bijbelgenootschap).

• Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft. (Kath. Bijbelstichting).

• Eer komt toe aan God in de hoge hemel en vrede op aarde aan de mensen die in Gods gunst staan. (Groot Nieuws Bijbel).

• Eer aan God in de hoge en vrede op aarde voor mensen waar God een zwak voor heeft. (particuliere voorbereidingsgroep).

• Glorie aan God in de hoogste hemel, en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij een welgevallen heeft. (Willibrordvertaling).

• Glorie aan God in den hoge, vrede daalt neer op de aarde, hij heeft in mensen behagen! (Naardense Bijbel).
  

Niet alleen de engelen zongen in de nacht. Na de opstanding zongen volgelingen in de gevangenis en onderdrukte mensen de eeuwen door. In dit zingen was de Eeuwige aanwezig. Het lied is sterker dan het gesproken woord! Zingen omgeeft mensen, zoals de herders, met Gods warme licht. Ze zien de lichtkolom, Christus, hen voorgaan.
Zingen in de nacht: verandert daar iets door in de wereld? Wijzelf veranderen erdoor en grijpen misschien moed op te staan ter wille van hen, voor wie God een zwak heeft.

Uit: Jan de Jongh, Rond de langste nacht. Liturgie maken in herfst en winter. Meinema 1996, p. 122.

Voor u gelezen en voorzien van een kleine aanvulling.

 p. A. Niesen o.p.